Geometrideki kare, daire, üçgen gibi bilindik ve basit şekillerle tanımlanamayan, farklı ölçeklerden incelendiğinde kendine benzeme özelliği gösteren karmaşık yapılara ‘fraktal’ denmektedir. Fraktal boyut arttıkça incelenen yapının karmaşıklığı artmaktadır. Fraktal analiz; kolay ulaşılabilir olması, projeksiyon geometrisi ve radyodensite gibi değişkenlerden etkilenmemesi ve trabeküler iç yapı hakkında objektif veriler sunması gibi özellikleriyle son dönemlerde kullanımı gittikçe artan bir yöntemdir. Diş hekimliğinde fraktal analiz kullanılarak; alveolar kemikte meydana gelen erken dönem periodontal değişiklerin saptanması, osteoporöza bağlı ortaya çıkan patolojilerin tanısı, implant bölgelerine komşu kemik dokunun değerlendirilmesi ve temporomandibular eklem disfonksiyonu bulunan hastalarda hastalığın şiddeti ile trabeküler kemik yapıdaki değişimlerin korelasyonunun incelendiği çok sayıda çalışma yapılmıştır. Benzer şekilde tıp alanında da mevcut hastalığın şiddeti ve ilerleyişi hakkında bilgi edinmede veya potansiyel bir hastalığın teşhisinde kullanılmaktadır. Bu çalışmanın amacı; fraktal analiz yönteminin tanımlanmasının yanı sıra tıpta ve diş hekimliğinde kullanım alanlarının sunulmasıdır.
Anahtar Kelimeler: fraktal analiz, fraktal boyut, tıp, diş hekimliğiIt is called 'fractal' which is a complex structure which can not be identified with simple shapes such as squares, circles, triangles in geometry, and shows its own resemblance when examined from different scales. As the fractal size increases, the complexity of the structure is increased. Fractal analysis is an increasingly common method because of its ease of accessibility, not being affected by variables such as projection geometry and radiodensity and providing objective data on the trabecular internal structure. Using fractal analysis in dentistry, a large number of studies have been conducted to determine the early periodontal changes in the alveolar bone, diagnose of osteoporosis-related pathologies, evaluate the bone tissue adjacent to the implant regions and determine the correlation of the severity of the disease of the trabecular bone structure in patients with temporomandibular joint dysfunction. Similarly, it is also used in medicine to learn about the severity and progress of the disease ortodiagnose a potential disease. The purpose of this study is to describe the method of fractal analysis as well as the areas of use in medicine and dentistry.
Keywords: fractal analysis, fractal dimension, medicine, dentistry