EÜ Dişhek Fak Derg. 2023; 44(3): 275-282 | DOI: 10.5505/eudfd.2023.94899

Kemoterapi ve Radyoterapi Uygulanan Hastalarda Ağız Bakımının Önemi

Işıl Orkun¹, Özlem Özkaya Akagündüz², Sema Becerik^1
1Ege Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi, Periodontoloji Anabilim Dalı, İzmir
²Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi, Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı, İzmir

Kanser tedavisinde önemli yeri olan radyoterapi (RT) ve kemoterapi (KT) ajanları ile neoplastik hücrelerin DNA sentezinin veya işlevinin bozulması sağlanır. Bölünme hızları yüksek mukoz membranların bu tedavilere duyarlılığı fazladır ve mukoza bütünlüğü kolay bozulabilmektedir. Bu sebeple KT veya RT uygulamasıyla ya da bunların kombine kullanımıyla yan etki olarak ağızda mukozit, stomatit, çürük artışı, tükürükte azalma, ağrı, ödem, ikincil enfeksiyonlar gibi sorunlar görülebilir. Bu yan etkiler narkotik analjezik kullanımını gerektirecek şiddetli ağrıya yol açabilir, iyi beslenememe nedeniyle dehidratasyon ve malnütrisyona neden olabilir ve hastanın tedavisini olumsuz yönde etkileyen önemli bir sorun haline gelir. Diş hekimlerinin ve sağlık çalışanlarının KT ve RT öncesi hastaya ağız bakım eğitimi vermesi ve tedavi sırasında düzenli kontroller yapması hastanın sağlığı ve aldığı tedavinin aksamaması için önemlidir. KT ve RT tedavisi süresince de hastalar için düzenli ağız bakımı değerlendirilmesi ve uygun ağız bakımı konusunda eğitim programlarının planlanması önerilmektedir. Bu derlemenin amacı kanser hastalarında tedavi öncesinde ve süresince hastanın yaşam kalitesinin artırılması ve tedaviye bağlı görülebilecek yan etkilerin azaltılması amacıyla yapılması gereken dental tedavilerin ve ağız bakım eğitiminin yayınlanan çalışmalar doğrultusunda incelenmesidir.

Anahtar Kelimeler: Ağız bakımı, Radyoterapi, Kemoterapi, Mukozit

---

Importance of Oral Care in Cancer Patients Receiving Chemotherapy and Radiotherapy

Işıl Orkun¹, Özlem Özkaya Akagündüz², Sema Becerik^1
1Ege University Faculty of Dentistry, Department of Periodontology, İzmir
²Ege University Faculty of Medicine, Department of Radiation Oncology, İzmir

Radiotherapy (RT) and chemotherapy (CT) agents, which are important in cancer treatment, cause disruption in DNA synthesis or function of neoplastic cells. Mucous membranes with high dividing rates are sensitive to these treatments and mucosal integrity is easily damaged. Oral mucositis, stomatitis, dental caries, decreased salivation, pain, edema, and secondary infections can be seen as side effects due to CT or RT application or their combined use. These side effects may cause severe pain and require the use of narcotic analgesics. It may lead to dehydration and malnutrition due to poor nutrition and become a significant problem that negatively affects the treatment. It is important for dentists and healthcare professionals to provide oral care training to the patient before CT and RT and to make regular checks during the treatment. Also, It is recommended that regular oral care evaluation and appropriate oral care education programs be planned for patients during CT and RT treatment. This review is an examination of the dental treatments and oral care education that should be done in order to increase the quality of life of the cancer patients before and during the treatment and to reduce the side effects, in line with the published studies.

Keywords: Oral health, Radiotherapy, Chemotherapy, Mucositis

---

ATIF KOPYALA