Ortodontik tedavide, ortodontik diş hareketi, uygulanan mekanik kuvvete bağlı olarak çeşitli mediyatörlerin salınımı sonucunda oluşmaktadır. Son zamanlarda, yapılan birçok çalışma ile mekanik kuvvetin yanı sıra medikal ajanların da ortodontik diş hareketi üzerindeki etkileri gösterilmiştir. Diş hareketini etkileyen en temel medikal ajanlar; eikozanoidler (Lökotriyen, Tromboksan, Prostasiklin, Prostaglandin), NSAİİ (Non-steroid Anti-enflamatuvar ilaçlar), diğer analjezikler (Parasetamol), kortikosteroidler, paratiroid hormonu, tiroid hormonu, östrojen, 1,25 dihidroksikolekalsiferol (vitamin D3) ve bifosfanatlardır. Bu medikal ajanlar hem ortodontik diş hareket hızını hem de tedavi süresini etkileyebilir. Eikozanoidlerin topikal uygulaması ortodontik diş hareketini hızlandırırken, eikozanoid inhibitörleri diş hareket hızını azaltabilmektedir. Analjezikler arasında sadece parasetamol grubunun ortodontik diş hareket hızı üzerinde etkisi olmadığı gösterilmiştir. Kortikosteroid, paratiroid ve tiroksin hormonlarının diş hareketini hızlandırdığı gösterilmiştir. Östrojenlerle ilgili çalışmalar östrojen ile ortodontik diş hareketi arasında ters bir ilişki olduğunu ve bu hormonun artmasıyla diş hareketinin yavaşladığını göstermiştir. Vitamin D3 uygulaması doza bağımlı şekilde ortodontik diş hareketini hızlandırırken, bifosfanat uygulaması doza bağımlı şekilde ortodontik diş hareket hızını düşürmektedir.
Anahtar Kelimeler: Diş hareketi, Analjezik, HormonIn orthodontic treatment, orthodontic tooth movement occurs as a result of releasing various mediators by means of the mechanic force. Recently, the effects of medications as well as the mechanic force on orthodontic tooth movement have been published by several investigations. The basic medications which effect the tooth movement are; eicosanoids ( leukotriene, thromboxane, prostacyclin, prostaglandin), NSAIDS (nonsteroidal anti-inflammatory drugs), other analgesics (Paracetamol), corticosteroids, parathyroid hormone, thyroid hormone, estrogen, 1,25 dihydroxycholecalciferol (Vitamin D3) and bisphosphonates. These medications may effect both orthodontic tooth movement rate and treatment time. Therapeutic administration of eicosanoids increases tooth movement, whereas their inhibitors may decrease tooth movement. Among analgesics, it has been shown that only paracetamol group does not have an effect on orthodontic tooth movement rate. It has been shown that corticosteroid, parathyroid and thyroxin hormones increases orthodontic tooth movement rate. Investigations regarding estrogens revealed that there was an opposite relation between estrogen and orthodontic tooth movement and the increase of this hormone led to tooth movement decrease. Administration of Vitamin D3 increases orthodontic tooth movement dependent of the dose whereas administration of bisphosphonate decreases orthodontic tooth movement dependent of the dose.
Keywords: Tooth movement, Analgesic, Hormone